کلیسای گئورگ مقدس، متعلق به دوره قاجار، در محله شنبدی شهر بوشهر قرار دارد. این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۵۱۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تاریخچه کلیسای گئورگ مقدس در بوشهر
کلیسای گئورگ مقدس در سال ۱۲۳۵ خورشیدی (۱۸۱۹ میلادی) توسط خانواده آوادیان، از ارمنی‌های برجسته ساکن بوشهر، و با همکاری انگلیسی‌های مقیم این شهر ساخته شد. این کلیسا تا سال ۱۹۴۸ میلادی فعال بود تا اینکه پس از درگذشت «ملکومیان»، از ارمنی‌های سرشناس بوشهر، تمامی اموال و اشیای کلیسا به کلیسای وانک در اصفهان منتقل شد. در سال ۱۹۷۴ میلادی، با استقرار چند خانواده ارمنی دیگر در بوشهر، هیئت ارمنیان اقدام به تعمیر کلیسا کرد و با ارسال اشیای موردنیاز، فعالیت آن را از سر گرفت. با این حال، پس از چند سال، فعالیت کلیسا بار دیگر متوقف شد.
معماری کلیسای گئورگ مقدس در بوشهر
کلیسای گئورگ مقدس در زمینی مستطیل‌شکل بنا شده و پلان اصلی آن به‌صورت چلیپا (صلیب‌مانند) طراحی شده است. در دو طرف بنا، حیاط‌هایی برای خاکسپاری درگذشتگان اختصاص یافته بود. ساختمان کلیسا به‌صورت قرینه در محور عرضی طراحی شده و از بالا به شکل صلیب دیده می‌شود. این بنا شامل بخش‌های زیر است:
- تالار اجتماعات: فضای اصلی برای برگزاری مراسم.
- محراب: بخش مرکزی و مهم کلیسا که با پله‌هایی قرینه به تالار متصل می‌شود.
- اتاق‌های جانبی: در دو طرف محراب قرار دارند.
- راهروهای کناری: در دو طرف تالار اجتماعات واقع شده‌اند.
کلیسا فاقد برج ناقوس است و دو ناقوس فلزی آن به‌صورت عرضی بر فراز راهروی شمالی قرار داشتند. هفت ستون چوبی با تزئینات زیبا در قسمت فوقانی، به استحکام سقف کمک می‌کنند. محراب، برجسته‌ترین بخش کلیسا، از یک مربع تشکیل شده که سه ضلع آن طاق‌نما و ضلع چهارم (جنوب‌غربی) به تالار باز است. بخش فوقانی محراب با گوشه‌سازی به هشت‌ضلعی و سپس دایره تبدیل شده و گنبدی بر روی آن قرار دارد.