شهرستان دشتستان، نگین استان بوشهر
شهرستان دشتستان به عنوان بزرگ‌ترین شهرستان استان بوشهر، با مرکزیت شهر تاریخی برازجان، از مهم‌ترین مناطق جنوب کشور محسوب می‌شود. این شهرستان با جمعیتی بالغ بر ۲۵۲ هزار نفر و وسعتی حدود ۶۳۰۰ کیلومتر مربع، از جایگاه ویژه‌ای در استان برخوردار است.
موقعیت جغرافیایی دشتستان
موقعیت جغرافیایی دشتستان به گونه‌ای است که از شرق به استان فارس، از غرب به شهرستان‌های بوشهر و تنگستان، از شمال به گناوه و از جنوب به دشتی محدود می‌شود. این موقعیت استراتژیک همواره بر اهمیت این منطقه افزوده است.
محصولات کشاورزی در دشتستان
اقتصاد دشتستان بر پایه کشاورزی استوار است و خرما به عنوان ستون فقرات اقتصادی این منطقه شناخته می‌شود. نخلستان‌های سرسبز این شهرستان نه تنها نقش مهمی در اقتصاد محلی ایفا می‌کنند، بلکه سهم قابل توجهی در تولید خرما در سطح کشور دارند.
- دشتستان از کهن‌ترین مناطق ایران محسوب می‌شود.
- در متون تاریخی با نام «دستقان» از آن یاد شده است.
- جغرافی‌دانان قدیم این منطقه را بخشی از گرمسیرات فارس دانسته‌اند.
- اصطخری آن را در محدوده اردشیر خوره (یکی از پنج کوره فارس قدیم) قرار داده است.
بر اساس فارسنامه ناصری، دشتستان بزرگ به ۱۴ ناحیه تقسیم می‌شده است:
۱. انگالی
۲. برازجان
۳. اهرم
۴. بوشهر
۵. تنگستان
۶. حیات داوود
۷. خورموج
۸. دالکی
۹. رودحله
۱۰. زنگنه
۱۱. زیرراه
۱۲. شبانکاره
۱۳. گناوه
۱۴. مضافات بوشهر
آثار تاریخی شاخص دشتستان
از مهم‌ترین بناهای تاریخی این شهرستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
شهر تاریخی توج
تل مر و تل خندق (بخش ارم)
کوشک اردشیر ساسانی (روستای پشت پر)
زندان سلیمان (روستای پشت پر)
آتشکده (مجاور تل خندق)
کاروانسرای مشیرالملک (برازجان)
تقسیمات کشوری
این شهرستان شامل:
۶ بخش
۱۲ دهستان
۹ شهر
| بخش | مرکز بخش | جمعیت (۱۳۹۵) | دهستان‌ها | شهرها | جمعیت شهر (۱۳۹۵) |
|---|---|---|---|---|---|
| مرکزی | برازجان | ۱۴۵٬۴۶۰ نفر | دالکی، حومه، زیارت | برازجان، دالکی | ۱۱۰٬۵۶۷ نفر، ۶٬۴۳۶ نفر |
| سعدآباد | سعدآباد | ۳۳٬۵۱۳ نفر | زیرراه، وحدتیه | سعدآباد، وحدتیه | ۸٬۲۴۸ نفر، ۱٬۷۲۴ نفر |
| آب‌پخش | آب‌پخش | ۲۳٬۱۳۲ نفر | درواهی، دشتی اسماعیل‌خانی | آب‌پخش | ۱۸٬۹۱۳ نفر |
| شبانکاره | شبانکاره | ۲۲٬۳۴۸ نفر | شبانکاره | شبانکاره | ۷٬۹۰۰ نفر |
| ارم | تنگ ارم | ۱۳٬۶۶۰ نفر | دهرود، ارم | تنگ ارم | ۳٬۲۴۲ نفر |
| بوشکان | کلمه | ۱۲٬۹۴۳ نفر | پشتکوه، بوشکان | کلمه | ۲٬۱۳۵ نفر |
تغییرات اداری اخیر در این شهرستان، از جمله تأسیس دهستان دشتی اسماعیل‌خانی در سال ۱۳۸۸، نشان‌دهنده پویایی و رشد مستمر این منطقه است. این توسعه‌ها در کنار حفظ میراث تاریخی و فرهنگی، دشتستان را به یکی از مناطق مهم جنوب کشور تبدیل کرده است.