این اثر تاریخی به شماره ۲۳۹۶ در شماره آثار ملی کشور به ثبت درآمده است
عمارت شیرینه؛ گنجینه‌ای تاریخی در دامنه کوه بیرمی
موقعیت و پیشینه عمارت شیرینه:
عمارت شیرینه با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال، در تنگه شیرینه (۵ کیلومتری شرق خورموج، مرکز شهرستان دشتی، استان بوشهر) واقع شده است. این بنا در دامنه کوه بیرمی و در منطقه‌ای گردشگری قرار دارد.
سازنده عمارت شیرینه: محمد خان دشتی (درگذشته ۱۲۹۸ قمری)
وجه تسمیه: وجود سرچشمه آب شیرین در مجاورت عمارت
مالکان پسین: شیخ عبدالله حاجیانی → خانواده‌های غلامی، حاج حیدر مظفری، صالح احمدی → سازمان آب منطقه‌ای
ویژگی‌های معماری عمارت شیرینه:
این عمارت دوطبقه با مصالح سنگ و گچ ساخته شده و دارای معماری چشم‌نوازی است:
طبقه همکف عمارت شیرینه:
- شامل یک سالن مرکزی (۲۴ متر مربع) با ۸ درگاه قوسیِ قرینه
- دهلیز کمربندی با ۳ متر عرض و ۶ دریچه نورگیر در سقف
- ورودی اصلی با ۳ پله در ضلع غربی
طبقه دوم (شاه‌نشین) عمارت شیرینه:
تزئینات استادانه شامل:
- مقرنس‌کاری و کاربندی
- طاقنماهای گچ‌بری هلالی
- طاقچه‌های قرینه
- استفاده از سبک‌های معماری سنتی مانند کلمبو (مشابه آب‌انبارها و کاروانسراها)
- پوشش چپیله درگاه‌ها
- طاق‌های بین تویزه با تکنیک خوانچه‌پوش (مشابه مسجد جامع یزد و خانه سوکیاسیان اصفهان)
وضعیت کنونی عمارت شیرینه:
متأسفانه به دلیل مرمت‌های نامناسب و تخریب توسط گردشگران، بخش زیادی از تزئینات از بین رفته است. این اثر با شماره ۲۳۹۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.