منیرو روانی پور
منیرو روانیپور (زادهٔ ۲ مرداد ۱۳۳۱) نویسندهای ایرانی-آمریکایی است. نخستین مجموعه داستان او با نام کنیزو در سال ۱۳۶۸ منتشر شد؛ مجموعهای که خود روانیپور میگوید اگر شاهد آتشزدن شهر نو نبود، هرگز آن را نمینوشت. او معتقد است که بهعنوان یک نویسنده، مسئولیت دارد حداقل به نسلهای آینده بگوید در کشورش چه گذشته است. بخشی از شهرت او به دلیل حضور فعالش در جریانهای اجتماعی نیز شکل گرفته است.
در دسامبر ۲۰۰۷، روانیپور به همراه همسر و فرزندش، به دعوت دانشگاه براون به ایالات متحده رفت و در آنجا ماندگار شد. داستان «رعنا» از مجموعه نازلی در سومین دوره جایزه گلشیری (۱۳۸۲) برگزیده شد.
زندگی منیرو روانی پور
منیرو روانیپور در محله جفره ماهینیِ بندر بوشهر متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در بوشهر گذراند و سپس در دانشگاه شیراز در رشته روانشناسی تحصیل کرد. او برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و مدرک کارشناسی ارشد علوم تربیتی را از دانشگاه ایندیانا دریافت کرد.
نویسندگی را از سال ۱۳۶۰ آغاز کرد و نخستین اثرش کنیزو در سال ۱۳۶۷ منتشر شد. از آن پس، داستانهای کوتاه متعددی نوشت و چند رمان نیز از او منتشر شدهاند.
در کلاسهای داستاننویسی با بابک تختی (فرزند غلامرضا تختی و ناشر نشر قصه) آشنا شد و با او ازدواج کرد. حاصل این ازدواج، فرزندی به نام غلامرضا است. او از سال ۲۰۰۶ ساکن آمریکا است.
فعالیتهای منیرو روانی پور
گروه کولیها
روانیپور گروه داستانخوانی «کولیها» را در ایران پایهگذاری کرد. فعالیت این گروه از سال ۱۳۷۳ آغاز شد و از سال ۱۳۷۸ بهطور رسمی نام “کولیها” را بر خود گذاشت. او دلیل انتخاب این نام را نداشتن مکان ثابت و اجرای داستانخوانی در رستورانها و کافهها عنوان کرده است. هدف این گروه، به گفته او، بر هم زدن فضای بسته و ساکت جامعه ادبی آن زمان بود.
فعالیتهای گروه از منزل شخصی روانیپور در خیابان فاطمی تهران آغاز شد و پس از مهاجرت او به آمریکا، جلسات کارگاهی این گروه با محوریت داستان کوتاه و خاطرهنویسی در آنجا ادامه پیدا کرد.
انتشار آثار منیرو روانی پور
پس از مهاجرت، روانیپور آثار خود را در خارج از کشور منتشر کرد. آثارش در وبسایتهای Amazon و Google Play در دسترس هستند.
در سال ۲۰۱۴، با همکاری عباس معروفی کتاب اول کولیها را منتشر کرد و در سال ۲۰۱۵ نیز جلد دوم و سوم این مجموعه توسط انتشارات H&S در لندن به چاپ رسید. در سال ۲۰۲۲، داستان بچههای گروههای جدید را در گوگلپلی منتشر کرد. همان سال، داستان فرشتهای روی زمین را بهصورت هفتگی در خبرنامه خود به اشتراک گذاشت و نوشت: «داستان نوشتن این داستان، خودش داستان غریبی است.»
سایر فعالیتهای منیرو روانی پور
در سال ۱۳۷۹، روانیپور یکی از شرکتکنندگان «کنفرانس برلین» بود. قهرمان داستان زن فرودگاه فرانکفورت زنی است که برای خواندن داستانش به این کنفرانس میرود اما به دلیل حواشی پیشآمده، فرصت اجرا را از دست میدهد و پس از بازگشت نیز مورد انتقاد قرار میگیرد.
در سال ۱۳۸۵، از نخستین حامیان «کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیضآمیز علیه زنان» در ایران بود.
ده ماه پس از ساقط شدن پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی اوکراین، روانیپور برای خانوادههای جانباختگان کارگاه خاطرهنویسی برگزار کرد. در دسامبر ۲۰۲۱، کتاب به کییف که رسیدم زنگ میزنم را که حاصل همان کارگاهها بود، در گوگلپلی منتشر کرد. او در معرفی این کتاب مینویسد:
«صبح هشتم ژانویهٔ ۲۰۲۰، هواپیمای مسافربری اوکراین با شلیک دو موشک در آسمان تهران منفجر شد. تنها بازماندهٔ این پرواز، خرگوشی به نام راشل بود که بلیتاش یک روز پیش کنسل شده بود. ده ماه بعد، خانوادههایی از جانباختگان برای نوشتن خاطراتشان به من مراجعه کردند. این کتاب، مجموعه خاطرههایی است که گفته شد، نوشته شد و در کلاسها شکل گرفت؛ گریهها، حسرتها، شادیها… و شیوهای از کوچینگ در خاطرهنویسی.»
بررسی آثار منیرو روانی پور
با وجود تغییر در سبک و زبان، دغدغههای اصلی روانیپور در آثارش پایدار ماندهاند: حضور پررنگ زنان، طبیعت بهعنوان بخشی از روایت، و شخصیتهایی مانند «مریم» و «گلپر» که در داستانهای مختلف تکرار میشوند.
کتابشناسی منیرو روانی پور
نوع اثر | عنوان | سال انتشار |
---|---|---|
داستان بلند | اهل غرق، دل فولاد، کولی کنار آتش، شبهای شورانگیز | ۱۳۶۹–۱۳۹۶ |
مجموعه داستان | کنیزو، سنگهای شیطان، سیریا سیریا، زن فرودگاه فرانکفورت، نازلی، عاشقان عهد عتیق، کشتیشکستگان، یادداشتهای زن جیوهای، سرخپوست تنها | ۱۳۶۷–۱۴۰۰ |
شعر | آوازخوان دورهگرد، تکه پاییزی به من | ۱۳۹۴–۱۴۰۳ |
کودکانه | گنجشک و آقای رئیسجمهور، ترانههای کودکان | ۱۳۵۸–نامشخص |